İş Güvenliği Uzmanı Olmak İstiyorum…

Değerli okurlarım, birçoğunuzun bildiği üzere yaklaşık 20 yıllık bir iş hayatı tecrübem var. Bu sürenin yarısından fazlasında; “İş Güvenliği Uzmanı” olarak çeşitli sektörlerde görev aldım. A sınıfı İş Güvenliği Uzmanıyım, aynı zamanda İş Sağlığı ve Güvenliğinde NEBOSH Uluslararası Sertifika sahibiyim. Bunların yanında buraya yazarak sizleri sıkmak istemediğim Gıda Endüstrisi alanında ve İş Sağlığı Güvenliği alanında pek çok sertifikaya sahibim.

Birçok değerli okurumdan; “İş Güvenliği bölümünü okuyayım mı?”, “İş Güvenliği Uzmanı olayım mı?”, “İş Güvenliği Uzmanlığı neden A-B-C olarak sınıflandırılıyor”, gibi sorular geldiği için bu yazıyı kaleme aldım.

Ülkemizde İş Güvenliği Uzmanı olabilmenin şartları, “İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik” te belirtilmiştir. Bu yönetmeliği özetleyecek olursak; üniversitelerin belli meslek dallarından mezun olma şartı öncelikli maddedir. Bu şartı yerine getirenlerin, “Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına” bağlı “İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün (İSGGM)” müfredatını belirlediği program dahilinde, yetkilendirilmiş eğitim kurumlarından sertifika eğitimi almaları gerekiyor. Eğitimi tamamlayanlar ÖSYM’ nin belli dönemlerde açtığı sınava girip 70 not barajını geçmeleri gerekiyor. Böylece ilk aşama olan C sınıfı İş Güveliği Uzmanlık sertifikası alınmış oluyor. C sınıfı uzman olarak en az 3 yıl bilfiil çalıştıktan sonra, B sınıfı uzmanlık eğitimi almaya ve sınava girmeye hak kazanılıyor. B sınıfı İş Güvenliği Uzmanı olduktan sonra en az 4 yıl bilfiil çalışarak A sınıfı uzmanlık eğitimi almaya, sınava girmeye hak kazanılıyor. En sonunda da A sınıfı İş Güvenliği Uzmanlık sertifikası alınmış oluyor.

A-B-C sınıfı İş Güvenliği Uzmanlık eğitimlerinin müfredatını İSGGM belirliyor demiştik. Eğitim aldığımız yetkilendirilmiş kuruluşlar bu müfredata göre program hazırlıyorlar. İSGGM kontrol komisyonu tarafından bu programlar kontrol ediliyor ve onaylanıyor. Eğiticiler de bu program dahilinde eğitimleri veriyorlar. Fakat şöyle bir durum var ki, her eğitici kendi eğitim notunu hazırlayıp onlar üzerinden eğitimleri veriyorlar. Yani herkes farklı yoğurdu yiyor. Belli bir standart yok maalesef ki. Durum böyle olunca eğitim veren kuruluşa göre yeterlilik değişkenlik gösterebiliyor.

Sağlık ve güvenlik konularında başarılı çalışmalar yapabilmek için teknik konularda yeterli bilgiye ve donanıma sahip olmak çok önemlidir. Mevzuatı ve standartları çalışma alanında uygulamaya koyabilmek, planlamayı doğru ve efektif yapabilmek, problem çözümlerinde zayıf ve güçlü yanları ortaya çıkarabilmek, ölçüm ve gözlemleri doğru yapabilmek Sağlık ve Güvenlik sistemini iyi yönetmemizi sağlar. Birçok farklı disiplin konularının bir araya gelmesiyle oluşan kompleks yapıyı; doğru bir şekilde planlamayla, kolay ve uygulanır hale getirebilmek gereklidir. Dolayısıyla Uzman eğitimlerine sürdürülebilir, geliştirilebilir bir standart getirilmesi faydalı olacaktır.

NEBOSH eğitimi aldığım dönemde; “Amerika, İngiltere ve Avrupa ülkelerinde İş Güvenliği Uzmanı nasıl olunur?” hakkında araştırma yapmıştım. Amerika ve İngiltere’nin Sağlık ve Güvenlik alanında yetkili kuruluşları mevcut. Bu kuruluşlar Sağlık ve Güvenlik alanında tüm çalışmaların ve uygulamaların nasıl olması gerektiğini tüm ayrıntıları ile belirlemişlerdir. Ayrıca Uzmanlık eğitimlerinde alınması gereken dersler hakkında da ayrıntılı kitaplar hazırlamışlardır. Tüm eğiticiler bu kitapları kullanarak eğitim vermekteler. Eğitim sonunda 3 aşamalı sınav gerçekleştirilmekte. (bunlardan bir tanesi uygulamaya yönelik proje ödevidir). Tüm sınavları başarılıyla geçenler sertifika almaya hak kazanmaktadır ve C-B-A  şeklinde sınıflandırılma söz konusu değildir. Sağlık ve Güvenlik sertifikalarını almış olanlar, ofis personeli, saha personeli, şef, mühendis, müdür, koordinatör şeklinde ünvanlarla çalışmaktalar. Anlayacağımız üzere bu ünvanlar bilgi, donanım ve tecrübeye göre şekillenmektedir.

Şunu özellikle belirtmeliyim ki, NEBOSH eğitimini aldıktan sonra Sağlık ve Güvenlik yönetim sistemine dair bakış açım gelişti, ufkum açıldı. Çok daha kapsamlı ve ayrıntılı bilgiler edindim. Yazdığım yazılarda özellikle o eğitimde edindiğim bilgileri sizlerle paylaşmaya çalıştım ve paylaşmaya devam edeceğim. İş Güvenliği Uzmanlığı gönül verilerek yapılması gereken bir meslektir. Unutmayalım ki, yaptığımız işe gönül vererek ve çok severek ancak o işte başarılı olabiliriz.

Sağlıklı ve güvenli çalışmalar dilerim.