Deprem Bilinci

Deprem Esnasında ve Sonrasında Yapılması Gereken Bireysel Davranışlar…

Şiddetli sarsıntı hissedildiği anda öncelikle kişinin kendisini koruması gerekir. Büyük bir depremde sakin olunmalı, mümkün olduğunca paniğe kapılmamalıdır. Düşen veya devrilen ağır nesneler olabilmesi ihtimali düşünülerek hızlı hareket edilmeli ve bu nesnelerden korunabilecek bir yer bulunması gerekir.

Sarsıntılar geçene kadar beklemek en doğru hareket olacaktır. Kişinin kendisini hemen dışarıya atmaması gerekir. Sarsıntı sırasında kaçarken düşen ve devrilen nesneler veya kırık camlar tarafından yararlanılabilinir. Sarsıntılar en fazla 60 saniye kadar devam ederek yok olacaktır.

Yangın tehlikesine karşı önlem alınmalıdır. Eğer yangın çıkarsa, söndürme işlemi için sarsıntının geçmesi beklenmelidir.

Deprem anında ocak kullanılıyorsa sakin olunmalıdır. Sarsıntı geçtikten sonra ocağın kapatılması uygun olacaktır.

Sarsıntı dindiği zaman kalın bir çorap giyilmesi, ayakların, yerdeki kırılan camlar tarafından yaralanmasını önleyecektir. Sarsıntı dindikten sonra, bir odanın penceresini, kapısını ve dış kapıyı açarak her an çıkılabilecek bir çıkış yolu oluşturulmalıdır. Yatağın yanında fener bulundurulması, elektrik kesintisi sırasında, karanlıkta güvenli şekilde hareket edebilmeyi sağlamaktadır. Acil durum lambaları, elektrik kesintisinde otomatik olarak devreye girdiğinden dolayı yatak odasında bir tane acil durum lambası bulundurulması iyi bir fikir olabilir.

Eğer kişi dışarda ise, çatılardan düşen veya kırılan camlardan veya yıkılan duvarlar nedeniyle yaralanabilir. Bu nedenle camlardan ve duvarlardan uzak durulmalıdır.

Deprem sırasında güvenli bir alana kaçıldığı takdirde, sarsıntı geçene kadar orada beklemek uygun olacaktır. Deprem geçtikten hemen sonra yapılacak ilk iş sakinleşmek olmalıdır. Tüp, elektrik, su, doğalgaz kontrol edilmeli. Fişler prizden çekilmeli, sigorta gevşetilmeli ya da şalterler kapatılmalıdır. Elektrik, su ve doğal gaz vanalarının kapatılması unutulmamalıdır. Yangın kontrolü yapılmalı, varsa sobalar söndürülmelidir. Depremde bina boşaltılırken; aile üyeleri ile ev içi buluşma yerinde bir araya gelinip Afet ve Acil Durum Çantası alınarak tahliye olunması gerekir.

Mevsimsel şartlara göre giysiler ve sağlam ayakkabılar giyilmesi ve önceden belirlenen tahliye yollarının kullanılması gerekir. Binadan çıkarken, kesinlikle asansör kullanılmamalıdır.

Merdivenlerde aşırı yığılmalar oluşturacak şekilde toplanmalara müsaade edilmemelidir. Merdivenlerden tahliye yapılırken, duvara yakın taraftan tek sıra halinde ve seri olarak bina dışına çıkılmalıdır. Evde tedavi gerektiren bir hastalığı olan veya kendisine bakım konusunda zorluğu olan (yaşlılar ve engelliler), yalnız olan çocuklar var ise tahliye sırasında onların da tahliye olduğundan emin olmak gerekir. Kişinin önceden belirlediği buluşma yerine gitmesi; mümkün değilse güvenli bir açık alan bularak Bölge Dışı Bağlantı Kişisi ’ne haber vermesi uygun olacaktır.

Eğer enkaz altında mahzur kalınırsa; Paniklemeden durum kontrol edilir. Hareket kabiliyeti kısıtlanmışsa çıkış için hayatı riske atacak hareketlere kalkışılmamalıdır. Bilinmelidir ki kurtarma ekipleri en kısa zamanda enkaz altında kalan kişiye ulaşmak için çaba gösterecektir. Enerjinin en tasarruflu şekilde kullanılması için hareketler kontrol altında tutulmalıdır. Kişi el ve ayaklarını kullanabiliyorsa su, kalorifer, gaz tesisatlarına veya zemine vurmak suretiyle enkaz altında kaldığını duyurmaya çalışmalıdır. Enkaz altında kalan kazazede sesini kullanabiliyorsa kurtarma ekiplerinin seslerini duymaya ve onlara seslenmeye çalışılmalıdır.

Unutulmamalıdır ki, acil durum ve afet hallerinde paniğe kapılmadan durumu kabullenip, hızlıca korunmaya geçip gerekenleri yapmak hem sizin hem de etrafınızdaki diğer insanların hayatını kurtaracaktır.

Acil Durum ve Afet Yönetimi / Nebosh IGC / İş Güvenliği A Sınıfı Uzmanı
Mühendis Ayşe Bülbül