Kitosan Mucizesi

Merhaba değerli okurlar. Bu haftaki yazımda sizlere, doğanın insan sağlığına sunduğu en büyük hediyelerden biri olarak bilinen, denizden gelen mucize, kitosan ve faydalarından bahsedeceğim.

Kitosan, yengeç, ıstakoz, karides gibi eklembacaklıların kabuklarından elde edilen bir biyopolimerdir.  Bazı mantar ve bakterilerin hücre duvarlarında, böceklerin iskeletinde ve doğada selülozdan sonra en çok polimer olan kitinin deasetilasyonu ile meydana getirilen polimerlere kitosan adı verilir.  Bu şekilde elde edilen d- glukozamin ünitelerinden oluşan lineer polisakkarittir. Vücuda hiçbir şekilde zararı olmayan, aynı zamanda amino şekerini parçalamasından dolayı herhangi bir yan  etkisi de bulunmaz.

Kitosan ilk olarak Japonya’da keşfedilmiştir.  Toksit olmaması ve biyoaktif özelliklerinin bulunmasından dolayı kitosan, ilaç sanayi ve medikal uygulamalarda sıklıkla kullanılmaktadır. Kitosanın günümüzde en çok kullanım alanı, sindirim sistemindeki yağları tutarak bloke etmesi sebebiyle zayıflamaya destek olmasından dolayı, diyet listelerinin en başında gelmektedir.

Uzmanların araştırmalarına göre, bacakları kopmuş, parçalanmış yengeçlerin herhangi bir kanamaya maruz kalmadan, yaraların hızlı ve temiz olarak iyileşmesinin nedeni, kabuklarındaki kitosan maddesinin olduğu gözlemlendikten sonra, kanama durdurucunun geliştirilmesi için bazı çalışmalar başlatılmış ve 2006 yılında Dünya Sağlık örgütünden onay alınarak acil tıp alanında vazgeçilmez olan, kanama durdurucu bulunmuştur. Aynı zamanda Antibakteriyel antimikrobik ve antifungal özellikleri ile yaraları hızlıca iyileşmesini sağladığı bilinmektedir.

Kitosan, kanama olan bölgeye uygulandığında elektrostatik etkileşimler sayesinde eritrosit hücrelerini yara ağzına doğru çekerek pıhtılaşmayı sağlamaktadır. Bu özelliğinden dolayı ameliyatlarda ve askeri alanlarda yaralanmalarda kan durdurucu olarak kullanılmaktadır. Antimikrobiyal ve antioksidan özelliklerinden dolayı gıda endüstrisinde birçok alanda kullanılmaktadır. Kitosan da bol miktarda kalsiyum olduğu görülmüştür. Aynı zamanda protein ve daha öncesinde benzeri görülmemiş bir hayvansal lif bulunduğu gözlemlenmiştir. Denizden gelen mucize kitosanın insan sağlığına başka ne gibi faydaları vardır bahsedelim.

1950’lerde artan Dünya nüfusuyla birlikte tarımda, kimyasal gübreler ve böcek ilaçlamaları başlamıştır. Böceklerde bulunan kitini lifi fotosentezdir ve toprağa geçmektedir. İlerleyen yıllarda, kimyasal gübreleme ve ilaçlama yapıldığından dolayı arazideki kitin maalesef yok edilmiştir. Bu nedenle de, ilaçlar insanların kitosan besin zincirini bloke etmiştir.

Bundan 50 yıl öncesi, kitosanın koruyucu yönü, sebze ve meyvelerin daha dayanıklı olmasını sağlıyordu. Şimdilerde ise kitosan eksikliğinden dolayı sebze ve meyveler çabuk bozuluyor ve eski tadı da bu yüzden yok olmuştur. Kitosan eksikliği hücre aktivasyonunu düşürüyor. 21. Yüzyıl hastalıkları, kitosan eksikliğinden dolayı hızla artmaya başlamıştır.

Vücutta kitosan eksikliğinin sebep olduğu hastalıklara örnek verecek olursak, kalp beyin ve damar hastalıkları, diyabet, tümör, kanser,  bağışıklık sisteminin zayıflaması, hemoroid, basur, mide problemleri, obezite, fizyolojik sağlık sorunları gibi hastalıklara davetiye çıkarmaktadır. Kitosan tercihe bağlı olarak değil her bireyin mutlaka kullanması gereken bir biyopolimerdir.

Zayıflamak isteyenlerin tercih edeceği kitosan, sindirim sistemindeki yağları tutarak yok etmesi sebebiyle zayıflama etkisini arttırmak için, takviye türü gıdaların içeriğinde de kullanılmaktadır. Bu tür takviyelerin, kilo vermeye yardımcı olması için, özellikle yemeklerden en az yarım saat önce kullanılması önerilmektedir.  Kendi ağırlığının birkaç kat fazlası kadar yağ bağlama kapasitesine sahip olmasından dolayı adeta midede bir yağ süngeri işlevi görür. Vücudun fazladan aldığı yağları basen ve bel bölgelerinde birikmeden vücuttan atılmasını sağlar. Aşırı yağlanmanın sebep olduğu kardiyovasküler, kalp damar tıkanıklığı gibi hasarların azalmasına da yardımcı olur. Kandaki kolesterol ve trigliserit seviyelerini düşürür.

Kozmetik, besin endüstriyel bölüm, veterinerlik, ziraat, dişçilik, tarım gibi birçok alanda kitosan maddesi kullanılmaktadır. Gıda endüstrisinde antioksidan özelliğinden dolayı, emülsiyon etkisi yapması için, nem tutma, kıvam arttırma, yenilebilir film yapmak vb. amaçlarla kitosan maddesi kullanılmaktadır. Bağırsakların daha iyi çalışmasını destekler. Kabızlık, basur, hemoroid gibi hastalıklara karşı etkilidir. Alkol ve sigara bağımlılığını azaltmaya yardımcı olur. Yanık ve yara tedavisinde kullanılan kitosan, cilt temizliği için de oldukça etkilidir. Vücudu hastalık yapıcı bileşenlerden, kurşun, civa gibi ağır metallerden temizlenmesini sağlayarak, zararlı maddelerin atılmasına yardımcı olur. İnsülin hormonunu artırarak şeker hastalığının tedavisinde etkilidir. Kanser ve tümör tedavisinde kullanılır. Damar içi yağları erittiği için kolesterol hastalarının tedavisinde ve karaciğer fonksiyonlarının yükseltilmesinde önerilmektedir.

Doğadan gelen her mucizenin, insan sağlığına faydalı bileşenleri olduğu kadar, zararlı bileşenleri de vardır. Bu nedenle güvenilir tesislerde ayrıştırılarak, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına uygun üretilmiş ve onay alınmış şekilde kullanılmasını tavsiye ederim.

Değerli okurlar bu hafta da sizlere, kanama durdurucu,  kalp dostu,  yağ yakımını hızlandıran, doğanın insan sağlığına sunduğu en büyük hediyelerden biri olarak bilinen, denizden gelen mucize kitosan ve faydalarından bahsettim.  Haftaya doğanın farklı bir mucizesi ile buluşmak dileğiyle, sağlıkla kalın hoşça kalın.