Enflasyon Muhasebesinde Kimler Avantajlı

Enflasyon düzeltmesi, paranın satın alma gücündeki değişmeler nedeniyle gerçek durumu ifade edemeyen mali tabloların, gerçek durumu ifade eder hale gelmelerini sağlamak üzere düzeltme işlemine tabi tutulmasıdır

Çalışmamda enflasyon muhasebesindeki önemli bazı avantajları ve sorumlulukları hatırlatıp, pozitif vergisel etkileri ve maksimum faydalara yönelik hatırlatmaları yapacağım.

Borç ya da kredi ile bir iktisadi kıymet alanlara enflasyon muhasebesi ile vergi çıkacağını,

Güçlü öz kaynaklara ve parasal olmayan pasiflere sahip olanların bu tutarları, demirbaş ve stoklar gibi toplamdan yüksek olduğunda daha az vergi ödeyecek olmalarını,

Öz kaynaklar içerisinde yer alıp da sermaye ’ye ilavesi ileride işletme için avantaj olacak kalemleri,

Geçmişte şirketin zararı olması nedeniyle ayrılmamış amortismanların ayrılmış kabul edileceğinden, satılacak kimi şirket demirbaşlarının yılbaşından önce satılmasının getireceği avantajları,

5 yıllık vergi zaman aşımı diliminde defter belgelerini atmış olanlardan, tarihlere erişemeyenler için çözümün ne olacağını,

Stok affı fon hesabının enflasyon düzeltmesi ile kalmasının, mukayyet bedeli ile stopajsız dağıtımından daha avantajlı olup olmadığını,

Ekim 2024’e kadar düzenlememiz gereken sermayelerimiz ile fon hesaplarının sermayeye ilavesinin paralel avantajlar olduğunu hatırlarken,

Temiz bir muhasebe ve detaylara dikkat etmenin önemini hatırlayacağız, örnek verirsek:

Satıcılara ödemelerin 159 hesaba alınması vergi doğururken 320 hesabın borcunda kalması vergisel bir zarar doğurmaz. Özün önceliği kavramı ile hareket ve püf noktalarını bilmek ve temiz bir muhasebe çıkarmak gerçek olmayan bir işlemin etkilerinden işletmemizi koruyabilir.

Yolumuz parasal olmayan kalemlerle açılırken, düzeltmeye esas değeri; düzeltme tarihi ile verilen katsayı ile çarparak düzeltilmiş değeri buluyoruz.  Sonuç ise geçmiş yıl karları ve geçmiş yıl zararları hesabı ile kapatılıyor.

Varlıklarımızı ve öz kaynaklarımızı muhasebe işlemiyle yeniden kıymetlendirirken; 698 Hs ve diğer yardımcı hesapları kullanıyoruz.

Tüm işlemlerin sonunda 698 hesap borç kalıntısı veriyorsa işletmemiz enflasyon düzeltmesinde zarar etmiştir, bu vergiyi azaltır. Alacak kalanı vermesi kar ile verginin artmasıdır.

İdare 2023 Kar / zararları geçmiş yıl hesaplarına alarak vergi etkisinin dışında bırakıyor ancak bu işlemler 2024 yılı için 648 ve 658 hesaplara alınarak vergiyi etkileyecek 2023 yılı ve öncesi için yapılan kayıtlar 2024’ün temelini oluşturacak.

2023 sonunda demirbaşlarda artırılan tutarlardan değil de kayıtlı değerlerden amortisman ayrılacak demirbaş ve varlıklar öz kaynaklar ile değil de kredi ve borçla alındıysa bu karşımıza vergi olarak gelecek.

Satılamayan stoklar için endişe gerek yok, çünkü gelir artışı ile birlikte stok maliyetleri de artacak.

Enflasyon muhasebesi öncesi yeniden değerleme yapmış olanlar, artırılmış tutarlar ile enflasyon düzeltmesine girecekler.

Kazançlarını işletme hesabı esasına göre tespit eden mükellefler ile serbest meslek erbabı da amortismanlarını düzeltilmiş tutarlar üzerinden ayırabilecekler.

İlk yıl hariç iktisadi kıymetin kur farkları ve kredi faizleri yeniden değerlemeye girmez.

Reel olmayan finansman Fonu ile enflasyon ayrıştırmasını verilen formül ile yaparken ihtiyacımız sadece dikkat.

Stoklarda değerlemeyi toplu yöntemle yapabilecekken ürün üründe yapmak mümkün.

Şimdiden sermayenin ve fonlardan ilave edilen tutarların tescil tarihleri, demirbaşların ve parasal olmayan kaynaklarının edinim tarihlerinin hazırlanması düzeltmede işimizi hızlandıracak.

2023 bilançosunu çıkarıp hazırladıktan sonra ikinci bir bilanço için bu işlemleri yapıyor olacağız.

Amortisman süresi dolmuş ve kıymetsiz hale gelmiş demirbaşların hurda değeri ile elden çıkarılması gereksiz düzeltme yapmaktan daha anlamlı olacaktır.

Kaldı ki zarar nedeniyle amortisman ayrılmamış değerler ayrılmış kabul edileceğinden 2024 sonrası satmak 2023 te satmaktan vergisel anlamda çok daha pahalıya mal olacak.

Geçmiş yıl zararları mahsup edilirken yine mukayyet değerle ve kar dağıtımı stopajı da kayıtlı değeri ile yapılacak.

Enflasyon düzeltmesi ilgili kıymetin alt hesabında,  öz kaynaklarda olan artışlar 502 hesapta, azalışlar ise 503 hesapta takip edilecek.

Muhasebesel işlemleri yeniden keşfetmeye gerek yok; 2003-2004 yılındaki muhasebe kayıtları şu an yapılacak olanlarla birebir aynıdır, bakınız.

Düzeltme işlemleri gelir vergisi mükellefleri için 31 Mart, Kurumlar Vergisi için ise 30 Nisan’a kadar yapılacak.

Öz sermayeyi artırıcı hamleler dünden bugüne etkili olmayacak olsa da uzun vadede fayda sağlayacak.

Unutulmasın sadece öz sermaye içindeki parasal kıymetlerin sermayeye ilavesi firma lehine vergi etkisi yapar. Parasal olmayan zaten aynı etkiyi yapıyor.

Enflasyon muhasebesi yapmamanın cezası değerleme işleminin usulüne göre yapılmaması hükmünde olup cezai müeyyidesini şu an ki rakamla 7500 TL olarak hatırlıyorum.

Sizin enflasyon muhasebesine bakışınız,  daha farklı ve daha kıymetlidir, bu zorlu çalışma ise işinize ve kendinize değer katacak başarılar ve iyi çalışmalar diliyorum.