Yurt Dışına Çalışmaya Gönderilen İşçilerin Sigortalılığı

İşverenler Türkiye dışından aldıkları işlerinin yürütülmesi amacıyla yurtdışına türlü vasıflarda işçiler göndermektedir.  Şirketlerin artan yurtdışı işleri sonucu işçi ve işverenin dikkat etmesi gereken mevzuat bilgisini ve merak edilen hususları cevaplamaya çalışalım.

Türk şirketleri için büyüyen yurt dışı pazarında iki çeşit ülke vardır, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ve imzalanmamış ülke. Sözleşmeli olduğumuz ülke Almanya’yı ele alalım; Türk işçi gönderirken, sözleşmedeki geçici görev süresi yurtdışında ne süre ile Türk kanunlarını uygulayacağımızı gösterecektir ve bu süre boyunca primler Türkiye’den indirimli olarak  %32.5 üzerinden ödenecektir.  SGK’ ya bildirimler  “20-İstisna Akdine istinaden Almanya’ya götürülen Türk İşçiler”  belge türünden yapılacaktır. Almanya’ya götürülen işçiler için en az asgari ücretin iki katı üzerinden tüm sigorta kolları için prim ödenmelidir. Almanya’da alınan sağlık hizmetleri, Alman Sosyal güvenlik kurumunca SGK ya fatura edilecektir. İlk ay için sağlık sigortası yaptırmak ise önemlidir.

Geçici görev süresi biten Türk işçilere Almanya mevzuatı uygulanıp, Alman Sosyal güvenlik kurumunca WAK kartı tahsisi yapılacak ve tüm sigorta kollarından Almanya için prim yatırmak, Türkiye’den ise prim yatırmayı bırakmak gerekmektedir. Örneğin Almanya’da Çalışan bir usta inşaat işçisinin saatlik ücreti ve SGK prime esas kazancı 15.70 EURO dan aşağı olamayacaktır. Almanya’ya götürülebilecek işçi sayısı 300 kişi ile sınırlandırılmış olup toplam işçi sayısı ile ilgili detay, kota bilgisi ve ülkeden ülkeye fark eden geçici görev süreleri ve prim oranlarıyla ilgili bilgi için benimle veya müşavirliğimiz ile iletişime geçebilirsiniz.

Sözleşmeli ya da Sözleşmesiz ülkeye işçi göndermek çeşitli kurallara bağlanmış olup, Türkiye İş kurumunun izin ve denetiminde olmalıdır, Turist vizesi ile yurtdışına işçi gönderilmesi hep işçiyi hem de işvereni mağdur edip zor duruma sokacaktır. Eleman arama ilanından tutun, işçi gönderim izinlerin alınması, hangi formların imzalatılması önemli detaylar olup bu konuya başka bir yazıda değineceğim.

Ülkemiz ile Sosyal Güvenlik Sözleşmesi olmayan bir ülkeye işçi gönderirken ise kanunun 5(g) maddesi devrede olacaktır bu kişilere kısa vadeli sigorta kolları ve sağlık sigortası primleri Türkiye’den yatırılacaktır ve bu tutar asgari ücretin üç katı üzerinden kişinin aldığı maaştan bağımsız olarak yapılacaktır.

Yurtdışında geçirilen süreler emeklilik hesabına dahil olmayacağından, işveren yurtdışındaki işçisi adına isteğe bağlı bağ kur yatırabilecektir, eğer bahsi geçen 4/b kapsamındaki bu prim yatırılmaz ise kişi yurtdışında geçirdiği süreyi belgelemek kaydı ile yurt dışı borçlanması yapabilecektir. Sözleşmeli olduğumuz bir ülkede geçici görevlendirme sonrası yatırılan primler varsa kişinin emeklilik hesabına sayılacak olup, bu kişinin isteğe bağlı bağ kur yatırmasına ve yurtdışı borçlanmasına gerek kalmamaktadır.

Yurtdışındaki işyerinde Geçici Görev süresi içinde ya da sözleşmesiz bir ülkede iş kazası olması durumunda 3 gün içinde TC, SGK ’ ya bilgi verilmesi zorunlu olup,  işçi ve işverenlerin Türkiye’deki sözleşme hükümleri geçerliliğini koruyacaktır.

Örneğin: İşçilerin ulusal ve genel tatil hakları, hafta tatili ya da ücret hakları, yıllık izin hakları vardır. Kıdem ve ihbar tazminatı hakları saklı olup bu süreler yurt dışında da geçerlidir. Fazla çalışma ve mesai ücreti hakları ülkemizdeki gibi uygulanır, telafi çalışma ve ücreti uygulaması da geçerlidir.

Yurtdışı işçi gönderimi konusu çok detaylıca bir mevzu olup az bilinen önemli detayları bu makalemde örnekler ile açıklamaya küçük de olsa siz okuyucularımda bir farkındalık oluşturmaya çalıştım. Sağlık ve mutluluk dolu çalışma dileklerimle, selam ve saygılar sunarım.