Osmanlı Sevdası Söğüt

Merhaba değerli okurlar. Bu haftaki yazımda sizlere, geçmişte birçok destanlara ve şarkılara söz konusu olmuş, Türk kültüründe, yiğitlerin gölgesinde oturup, altında çadır kurdukları kutlu ağaç olarak bilinen, Söğüt ağacı özü ve faydalarından bahsedeceğim.

İnsanlık tarihinde hüznü anlatan, fakat şifa veren, ormanlarda ve dere kenarlarında sıklıkla görebileceğimiz, çocukluk yıllarımızda gölgesinde nice oyunlar oynadığımız, Söğüt ağacı, güzel görüntüsü dışında insan sağlığı açısından oldukça önemlidir.

Söğüt ağaçlarının 300’den fazla çeşidi bulunmaktadır. Ülkemizde 30’a yakın Söğüt ağacı türü vardır. En çok görülen Söğüt türü, Aksu söğüt olmak üzere, Rize söğüdü, Trabzon söğüdü, ergüvani söğüdü ve Anadolu Söğüdüdür. Söğüt ağaçları uzun yapraklı ve kısa dallı, 25 ila 30 metre uzunluğuna kadar ulaşabilen, tırtıl görünümünde çiçeklere sahiptir ve 100 yıldan fazla yaşarlar. Güneşli, dere ve su kenarlarında yetişebilen yılın her mevsimi dikilebilecek bir ağaç türüdür.

Söğüt ağaçlarının meyveleri ilaç yapımında kullanılmaktadır. Ayrıca kabuklarında yer alan salisin maddesinden değişik ilaçlar yapılmaktadır. Salisin maddesinden yapılan en bilinen ilaç türü aspirindir. MÖ 5. Yüzyılda Söğüt kabuğunun tedavi edici özelliği keşfedilmiştir. Ateş ve iltihap tedavisinde Söğüt kabuğunun çiğnenilmesi önerilmiştir.

Eski çağlarda Amerika’nın yerli halkı eklem, kas ağrıları, baş ağrısı, ateş ve üşüme gibi rahatsızlıklarda Söğüt türlerinin şifa verici etkilerinden faydalanmışlardır. 1870’li yılların da yapılan çalışmalarda söğüt ağacının içerisinde bulunan salisin maddesinin, romatizmal kalp hastalıklarında ağrı kesici ve ateş düşürücü etkisi olduğu kanıtlanmıştır. Aynı zamanda bakteri öldürücü özelliği keşfedilerek antiseptik özelliği gözlemlenmiştir.

Tıp alanında sıkça kullanılan Söğüt ağacının başka ne gibi faydaları vardır bahsedelim. Eklemlerde meydana gelen kireçlenmeyi gidermektedir. Düzenli kullanıldığında vücudu toksinlerden arındırmaktadır. İçerisinde bulunan madeni tuzlar, salisilik asit ve tanen gibi bileşenlerin, antioksidan, antiseptik ve bağışıklık sistemini güçlendirici özelliği vardır.  Salisilik asitin çok iyi bir ağrı kesici özelliği vardır ve bu nedenle de baş ağrısı, bel ağrısı ve romatizmal ağrılarda ağrı kesici özelliğe sahiptir. Eklem iltihaplarında Söğüt kabuğunun özellikle boyun ve sırt bölgelerinde oluşan ağrıları hafifletmekte etkilidir. Eklem iltihabı ağrılarının Söğüt kabuğu ile ciddi oranda hafiflediği gözlemlenmiştir.

Vücut yorgunluğu, kulak ağrısı, uyuz, egzama, kaşıntı gibi cilt rahatsızlıklarında Söğüt kabuğunun etkileri gözlemlenmiştir. Regl dönemi ağrıları, öksürük, grip gibi solunum yolu hastalıklarında rahatlatıcı etkisi görülmüştür. Kesecik iltihabı, tenton iltihabı ve kanser yaralarına iyi geldiği bilinmektedir. Damarları büzerek kanamayı azaltma ve engelleme etkisi vardır. Vücutta doğal antibiyotik özelliği olduğu bilinmektedir. Varislerde damarlarda oluşan deri altındaki kanama riskinin azalmasına yardımcı olur. Vücutta konakçı olarak yaşayan virüsler üzerinde etkilidir. Siğil ve nasır gibi cilt rahatsızlıklarında olumlu sonuçları görülmüştür. Bakteri üremesini ve bakterilerin hücre zarını bozarak çoğalmasını engeller.

Her bitkinin insan sağlığına faydalı bileşenleri olduğu kadar, zararlı bileşenleri de vardır. Bu nedenle güvenilir tesislerde ayrıştırılarak, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına uygun üretilmiş ve onay alınmış şekilde kullanılmasını tavsiye ederim.

Değerli okurlar bu hafta da sizlere, Anadolu kültürüne göre bir toplumda yön gösteren ve yükselmiş kişileri temsil etmekle bilinen, meyveleri ve kabukları ile tıp dünyasının vazgeçilmez ağrı kesici özelliğine sahip, Söğüt ağacı özü ve faydalarından bahsettim.  Haftaya doğanın farklı bir mucizesi ile buluşmak dileğiyle, sağlıkla kalın hoşça kalın.