Etkili Mülakat Teknikleri

Geçen haftalarda iş arama sürecinin önemli bir basamağı olan öz geçmiş hazırlama ile ilgili birtakım bilgiler paylaşmıştım. Başvurduğunuz ilana özel ve etkili bir öz geçmiş hazırlamanızın nihai amacı, mülakata çağrılmak ve istediğiniz işi almaktır. Mülakat, işverenin açık pozisyonuna uygun nitelikte personeli seçmek amacıyla, iş arayanın ise başvurmuş olduğu pozisyondaki işe girebilmek amacıyla yapmış olduğu görüşmedir.

Mülakat, öz geçmişte belirtmiş olduğunuz vasıfların, eksikliklerin tespit edildiği işe alınma sürecinin nihai noktasıdır. Öz geçmişte kendinizi çok iyi ifade etmiş olabilirsiniz fakat mülakatta belirtmiş olduğunuz özelliklerin uygulamasını yapmakta zorlanırsanız işe alınmanız hayal olarak kalabilir. Öz geçmişinizde yabancı dilinizin çok iyi olduğunu belirttiyseniz, mülakatı yapan insan kaynakları yetkilisine bunu uygulamalı olarak göstermeniz gerekebilir. Hobilerine futbol oynamak, izlemek yazan birisi, otuz yıl sonra Premier Lig’de hangi takım şampiyon oldu sorusuna muhatap kalabilir. Öz geçmişinizde üst düzey okuryazar olduğunuzu ifade ettiyseniz, sizden okumuş olduğunuz en son kitaptaki ana karakterin analizini yapmanız istenebilir. Bu soruların sorulmasındaki asıl hedef, ilgili ve yetkin olduğunuzu belirttiğiniz alanlara ne kadar hakim olduğunuzun tespit edilmesi ve sizle ilgili çıkarımlarda bulunulmasıdır. Sorulara cevap verilememesi ya da yanlış cevap verilmesi durumunda, masanın karşı tarafında sizle ilgili olumsuz düşünceler ortaya çıkabilir. İlk izlenim için ikinci bir şansınız asla olmaz!

Mülakata gitmeden önce firma hakkında kesinlikle detaylı bir araştırma yapılmalıdır. Firmanın bulunduğu sektördeki konumu, vizyonu, hedefleri hakkında bilgi sahibi olunması gerekir. Firma çalışanlarından bilgi edinilmesi mümkünse çalışanlardan; değilse firmanın internet sitesinden, sosyal medya kanallarından, araştırma yapılmalıdır. Özellikle Linkedin’den görüşmeye gideceğiniz firma yetkilileri hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Beyaz yakalı diye tabir edilen meslek gruplarında görüşmelerde firma hakkında yeterli bilgiye sahip olmamak birçok insan kaynakları yetkilisinin görüşmeciyi elemesi için yeterli bir neden olarak görülür. Bu sebeple firma ile ilgili yeterli araştırma yapılmalı ve görüşmeye hazırlıklı gidilmelidir.

Farklı illerdeki adaylar için daha önce online mülakatlar yapılsa da pandemi süreci ile birlikte bu oran artmıştır. Online bir mülakata hangi program aracılığıyla katılacaksanız ilgili program ile birkaç kez alıştırma yapılması faydalı olacaktır. Ayrıca her ihtimale karşı belirtilen saatin yarım saat öncesi ve sonrasında hazır olarak beklemeniz sizi daha güvende hissettirir. Fiziki koşulları, kamera açısını vs. önceden hazırlamanız görüşme esnasında yaşanabilecek sıkıntıları bertaraf edecektir.

Mülakat yüz yüze yapılacaksa belirtilen saatten daha önce firmada olacak şekilde zamanı ayarlamanız, mülakat telaşı ile birlikte görüşmeye geç kalma stresi yaşamamak adına önemli bir durumdur. Firmanın bulunduğu lokasyonu bilmiyorsanız görüşme günü strese girmeme adına firmanın bulunduğu konumu daha önceden ziyaret edebilirsiniz.

Mülakata giderken yanınızda ilanda istenen belge, sertifika, diploma vs. varsa birkaç gün önceden hazırlayın. Görüşmeye uygun bir kıyafet tercihiniz olsun. Abartılı tercihlerden uzak durmaya özen gösterin. Farklı bir ülkede mülakata girecekseniz çalışma izninizi yanınızda bulundurun.

Mülakat esnasında insan kaynakları yetkililerin sormuş oldukları klasik sorularla ilgili alıştırma yaparak görüşmeye gitmeniz, heyecanınızı yenmenizi kolaylaştıracak ve öz güveninizi artıracaktır. Örneğin, “Kendinizden bahseder misiniz? Sorusu neredeyse her adaya yöneltilen bir sorudur. Bu soruya ne karşımızdaki kişinin sıkılmasına neden olacak kadar uzun bir cevap vermelisiniz ne de kendinizle ilgili açıklamaların çok kısa sürdüğü (30-60 saniye) asansör konuşması yapmalısınız. Karşınızdaki kişinin bilmesini istediğiniz önemli hususları çok fazla uzatmadan aktarmanız yeterli olacaktır. Güçlü yönlerinizi ifade ederken belirtilen işle ilgili tecrübeleriniz varsa bunları kanıtlayıcı verilerle desteklemeniz gerekebilir. Çağrı merkezinde müşteri temsilcisi olarak satış yaptıysanız, satışlardaki artışı, ayın elemanı seçilmenizi belirtebilirsiniz. Dakikalarca güçlü yönlerinizi belirtirken zayıf yönleriniz nedir sorusuna cevap vermezseniz gerçekçi bir tutum sergilemiş olmazsınız. Zaman yönetimi konusunda eksikleriniz varsa bunu söylemekten kaçınmayın. Eksikliği gidermek için yapmış olduğunuz çalışmaları yetkiliye belirtebilirsiniz.

Görüşme esnasında ne kendinizi ifade edemeyecek kadar heyecanlanmalısınız ne de zaten gerekli çalışmayı yaptım, iş için gayet yeterliyim düşüncesiyle de çok rahat hareket etmelisiniz. Yapılan çalışmalar, başarılı olabilmek için belli bir seviyeye kadar stresin kabul edilebilir bir durum olduğunu gösteriyor.

Gerekli hazırlıkları yaptıktan sonra mülakat günü geldiğinde 90/90 kuralını unutmayın. İlk 90 saniye içerisinde sizinle ilgili izlenimin %90’ı oluşacak. Bu nedenle görüşmenin ilk dakikasından itibaren beden dilinizle güvenli bir duruş sergileyin. Güçlü bir tokalaşma iyi izlenim bırakacaktır. Samimi bir şekilde tebessüm edin. Yetkili konuşurken etkin dinleme yapın. Göz teması kurun. En önemlisi, mülakatın başlangıcından bitişine kadar işi istediğinizi yetkiliye hissettirin.

Girmiş olduğunuz mülakatın kariyer hedefinizi gerçekleştirmesi temennisiyle!