Eşit miyiz Gerçekten?

Eşitlik..
TDK’a göre;
1. İki veya daha çok şeyin eşit olması durumu, denklik, müsavat, muadelet.
2. Kanunlar yönünden insanlar arasında ayrım bulunmaması durumu.
3. Bedensel, ruhsal başkalıkları ne olursa olsun, insanlar arasında toplumsal ve siyasi haklar yönünden ayrım bulunmaması durumu:
4. Değer, yaş, hak, ödev vb. lerinde eşit olma.

Toplumsal eşitlik: Yasalarla tanınmış hak ve yükümlülüklerde bütün yurttaşların eşit olması, özdeşliği.

Siyasal eşitlik: Yurdun yönetimine katılma haklarında (seçme ve seçilme) bütün yurttaşların eşit olması.

Fırsat eşitliği: Bireylere toplumsal yaşamın her alanında (eğitim, kültür, ekonomi vb.) kendilerini geliştirebilmeleri için eşit olanaklar sağlanması.

Tanımlamalar ne kadar güzel aslında; herhangi bir cinsiyet, ırk, din, siyasi görüş ayrımı yapılmayan ve tüm insanları kapsayan bir tanım. Herkes eşittir.

Peki gerçekten eşit olmayı başarabiliyor muyuz? Başarabilseydik herhalde olaylar karşısında ki haksızlıklar nedeniyle eylemler, protestolar, yazılar, haykırışlar gerçekleşmezdi. Dünya genelinde hala haksızlıklar, eşitsizlikler, adaletsizlikler boy göstermeye devam ediyor. Geçmişten gelen yaraların kabukları her kaldırıldığında acı bin kat daha şiddetli hissedilerek, eylemler de ona göre oluyor.

Pandemi döneminde George Floyd isimli Afro-Amerikalı birinin tutuklanma esnasında öldürülmesiyle 2013’de kurulan “Black is Matter” organizasyonu, dünya eşitsizlik ve adaletsizliklere karşı bir araya geldi. Irk, din, görüş ayırt etmeksizin.

Hatta Norveçli Sosyalist Sol Parti Milletvekili Petter Eide’in önerisiyle de “Black is Matter” 2021 Nobel Barış ödülüne aday olarak gösterilmesi önerildi. Hayvan hakları, insan hakları, cinsiyet ayrımcılığı gibi çeşitli konuları ve çeşitli paylaşımları takip ediyoruz. Hepsi sonunda adalette ki eşitsizliğe bağlanıyor.

Neyse konu çok dağılmasın. Aslında benim burada bahsetmek istediğim eşitlik, birbirimize karşı davranışlarımızdaki eşitlik yada eşitsizlik aslında. Gerçekten eşit miyiz? Veya gerçekten eşit davranabiliyor muyuz? İnsanların hayvanlardan ayrılamadığı özelliği; üstün olma, lider olma arzusu veya güdüsü. Artık adını siz ne koyarsanız.

Cinsiyetler arasında eşitlik istiyoruz, bunu yapmanın çözümü olarak birbirimizden üstün olmaya çalışıyoruz. Kadına karşı uygulanan yüzlerce şiddet ve taciz eylemi cezasız kalıyor. Kadın artık bu adaletsizlikler karşısında, haklı olarak adaletli olabilmek adına gücü eline almak istiyor. Ama kadınlar, haklılık mübadelelerinde erkeklere hiç haksızlık yapmıyor mu? İçlerinde büyüyen hırs ile yalnış seçim veya eylemler yapmıyor mu acaba? Hiç karşısındaki insana eşit davranmadığı olmuyor mu?

Kadın – Erkek ilişkilerinde en büyük problem çoğunlukla güven olmaktadır. İki tarafta sorgusuz sualsiz kendisine güvenilmesini ister. Kadın güvenmediğini “Sen erkeksin, senden herşey beklenir.” Erkek ise “Ben sana değil, dışarıya güvenmiyorum.” Şeklinde klişeleşmiş laflarla aktarır. Belki de eşit olmayı başardığımız tek husus birbirimize karşı güvensizlik seviyemizdir.

Aslına bakarsanız, insanlar arasında ki eşitsizliğin çıkış noktası, her bireyin geçmiş yaşantısından öteye gitmiyor. Bu bir kısır döngü gibi hayatımıza hükmediyor. İnsan geçmiş hayatında yaşadığı olumsuz deneyimleri nedeniyle, karşındaki kişiye güvensizleştiği gibi haketmeyen insanlara verdiği imtiyaz ve özverileri, hakeden insanlara verememeye başlıyor. Kısacası herkese eşitlik diyoruz da, biz birbirimize eşit davranamıyoruz.

İş yerinde eşitlik istiyoruz, bunu sağlayabilmek için başkalarının sırtına basıyoruz. Hatta iş dünyasında, kuşaklar arası farklardan bahsediyoruz. X ve Y kuşağı, Z kuşağını eleştiriyor, karşılıklı anlaşamıyoruz işte biliyorsunuz bir sürü konu var. Halbu ki her bir Z kuşağı, X veya Y kuşağından biri tarafından yetiştirildi. Ama konu başkasının yetiştirdiği Z kuşağı olduğunda, eleştiriyor, beğenmiyor, aforoz ediyoruz. Peki ya sizinle çalışan Z kuşağı sizin çocuğunuz olsaydı, ona da diğer Z kuşaklarına davrandığınız gibi davranabilir miydiniz? Sizce eleştirdiğiniz Z kuşağı ile Z kuşağı olan çocuğunuza eşit şekilde mi davranıyorsunuz?

Eğer ki kuşaklarla ilgili söylediğim cümle sonunda “kendi çocuğum ile de anlaşamıyorum” düşüncesi doğduysa, hiç kusura bakmayın ama o zaman sorunu bence yanlış yerde arıyorsunuz demektir.

Özetle anlatmak istediğim şu; biz hayatın hiç bir evresinde insanlara eşit davranmıyorken, eşitlik için savaşlarımızdan nasıl sonuç bekleyebiliriz ki? Gerçekten biz birbirimize her durum ve koşulda eşit davranabiliyor muyuz? Biz olaylar karşısında; cinsiyet, dil, din, ırk gözetmeden karşımızda ki bireyi insan olarak değerlendirebiliyor muyuz? Önyargısız ve adaletli olarak karşımızda ki insanlara yaklaşabiliyor muyuz?

Tabii ki sepetin içerisinde çürük meyveler olacak, ama tüm sepet çürümesin diye, çürük meyveleri temizler, yerine yenilerini koyarsın. İşte birey olarak; biz taze, çürüksüz meyveler yaratmaktan sorumluyuz. Adalet sistemi de; sepetteki çürük meyvelerin tekrar sepete dönmemesinden sorumlu. Siz çürük meyveleri sepetten def ederseniz, bizler de yerine yeni sağlıklı meyveler koyabiliriz.

Son kez sormak istiyorum, Eşit miyiz gerçekten? Eğer cevabın evet ise, cinsiyet, dil, din, ırk gözetmeksizin herkese eşit davranabiliyor musun?